PID အမ်ိဳးသမီးေရာဂါ

ဆရာ သမီးသိခ်င္တာက တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေရာင္တယ္ဆိုတာဘာလဲ ဘယ္လိုမ်ိဳးေတြခံစားရပါသလဲ။

• PID တင္ပါးဆံုတြင္းအဂၤါေတြေရာင္တယ္ဆိုတာ မ်ိဳးပြါးႏိုင္တဲ့အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးအားလုံးမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါတခု ျဖစ္တယ္။ ေပါ့ေသးေသးကေန ဆိုးဆိုးဝါးဝါးအထိ ရွိတယ္။ Neisseria Gonorrhea (ဂႏိုရီးယား) ျဖစ္ေစတဲ့ ပိုး နဲ႔ Chlamydia trachomatitis ေမြးလမ္းေရာင္တာ ျဖစ္ေစတဲ့ပိုး ၂ မ်ိဳးကေန အမ်ားဆံုး ကူးစက္ေစတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၃ဝ-၄ဝ% ေသာ PID ေတြက ပိုးတမ်ိဳးမကေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္။
• ဗက္တီးရီးယားေတြဟာ ေမြးလမ္းအဝ နဲ႔ ေအာက္ပိုင္းကေန အထက္ကို တက္တယ္။ သာမန္ဆိုရင္ ဘာပိုးမွ ရွိမေနတဲ့ သားအိမ္အတြင္း နဲ႔ အနီးတဝိႈက္ကို ေရာက္လာႏိုင္တယ္။
• အျဖစ္အမ်ားဆံုးဟာ STD လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
- STD လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါတခုခု ရွိေနသူေတြ၊
- လိင္ဆက္ဆံဘက္ အေဖၚမ်ားသူေတြ၊
- အပ်ိဳေဘာ္ဝင္စ အရြယ္ေတြ၊
- မူးယစ္ေဆး သံုးသူေတြ၊
- IUCD ကုိယ္ဝန္တား ပစၥည္းထည့္ထားသူေတြ နဲ႔
- Douching ဗဂ်ိဳင္းနားကို ခဏခဏ ေဆးရည္နဲ႔ ေဆးေၾကာတတ္သူေတြမွာ ပိုအျဖစ္မ်ားတယ္။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ရင္ အျဖစ္နည္းလာတာ ေတြ႔ရေပမဲ့ ကိုယ္ဝန္ ပဌမ ၃ လအတြင္းမွာ လာျဖစ္ရင္ အထဲက ကေလးကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္။
• PID ျဖစ္လာရင္ -
- ဆီးစပ္ေနရာ နာမယ္၊ ဗိုက္ေအာက္ပိုင္း နာမယ္။ တဘက္ဘက္မွာ နာႏိုင္တယ္။
- ေမြးလမ္းကေန အျဖဴဆင္းမယ္၊
- အခါမဟုတ္ ေသြးဆင္းမယ္၊
- လိင္ဆက္ဆံရင္ နာမယ္။
- အားယုတ္တာ၊ ပ်ိဳ႕ခ်င္ အန္ခ်င္တာ နဲ႔ ကိုယ္ပူတာေတြလဲ တြဲျဖစ္ႏိုင္တယ္။
- ဆီးေအာင့္တာနဲ႔လဲ တြဲေနတတ္တယ္။
- ျဖစ္ရင္ ရာသီလာျပီးစ အျဖစ္မ်ားတယ္။
• သိပ္မဆိုးသူေတြကုိ အျပင္လူနာလို ကုသႏိုင္တယ္။ Ceftriaxone 250 mg IM or Cefoxitin 2 gm + Probenecid 1 mg P- or III generation Cephalosporin + Doxycycline 100 mg BD x 14 days or Ofloxacin 400 mg BD x 14 days + Metronidazole 500 mg BD x 14 days
• ဆိုးဝါးလို႔ ေဆးရံုတင္ကုသရရင္ Cefotetan 2 gm IV BD or Cefoxitin 2 gm IV QID + Doxycycline 100 mg IV/P- BD or Clindamycin 900 mg IV TDS + Gentamycin IV/IM 2 – 1.5 mg/kg TDS
• ေစာေစာ သိပါ။ ထိေရာက္ေအာင္ ကုပါ။ ေဆးပါတ္လည္ေအာင္ ကုသပါ။
• ဒီေရာဂါ နာတာရွည္ ျဖစ္ေနသူေတြမွာ
- ကေလး မရႏိုင္တာ၊
- ဆီးစပ္ေနရာ အၾကာၾကီး နာေနတာ နဲ႔
- သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္တာေတြ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

Dr. တင့္ေဆြ
Credit Link -  ေဆးပညာဆိုင္ရာေဆာင္းပါးမ်ား